Làm Gì Khi Việc Viết Lách Rơi Vào Bế Tắc (p2)

Nối tiếp phần một, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về những nguyên nhân gốc rễ cản trở quá trình viết lách của bạn nhé!

Bạn đã có chủ đề, tưởng tượng cũng đã đủ thế nhưng mà vẫn chưa viết được thì có thể xác nhận nguyên nhân chính là thiếu kỹ năng. Viết tiểu thuyết là một nghệ thuật, và giống như bất kỳ loại hình nghệ thuật nào, nó đòi hỏi kỹ năng. Kỹ năng này không phải bẩm sinh mà có, mà được rèn luyện qua thời gian và kinh nghiệm.

Tuy nhiên, đối với các tác giả mới, việc thiếu kỹ năng thường dẫn đến cảm giác bế tắc, thất vọng và nghi ngờ chính mình. Họ có thể tự hỏi:

• “Tại sao ý tưởng của mình rất hay, nhưng khi viết ra lại không hấp dẫn?”
• “Tại sao nhân vật của mình có tiềm năng, nhưng lại cảm thấy thiếu sức sống?”
• “Tại sao lời thoại của nhân vật nghe gượng gạo và không tự nhiên?”

Nếu bạn gặp những vấn đề như vậy, đừng lo lắng. Đây không phải là thất bại của bạn, mà chỉ đơn giản là bạn chưa thành thạo các kỹ năng cần thiết để biến ý tưởng thành một câu chuyện sống động và cuốn hút.

1. Kỹ năng viết – bạn đang thiếu gì?

Hãy nghĩ đến kỹ năng viết giống như một công cụ đa năng. Mỗi yếu tố trong tiểu thuyết đòi hỏi một bộ kỹ năng khác nhau:

1. Miêu tả bối cảnh: Làm sao để thế giới bạn tạo ra hiện lên rõ ràng và chân thực?
2. Xây dựng nhân vật: Làm sao để nhân vật của bạn có chiều sâu và đáng nhớ?
3. Lời thoại: Làm sao để lời thoại vừa tự nhiên, vừa phù hợp với tính cách nhân vật?
4. Cấu trúc câu chuyện: Làm sao để câu chuyện mạch lạc, không bị lê thê hoặc quá vội vàng?

Nếu thiếu một trong những kỹ năng này, câu chuyện của bạn sẽ khó có thể chạm đến cảm xúc của người đọc. Hãy đọc lại chương hai của cuốn sách này để tìm hướng giải quyết nhé!

2. Làm sao để rèn luyện kỹ năng viết?

Kỹ năng không phải là thứ bạn có ngay từ đầu, mà là thứ bạn xây dựng dần dần. Dưới đây là một số cách hiệu quả để rèn luyện:

• Học hỏi từ các tác phẩm khác
  Hãy đọc thật nhiều, đặc biệt là những tác phẩm trong thể loại bạn muốn viết. Khi đọc, đừng chỉ thưởng thức câu chuyện mà còn phân tích: 
  • Tác giả miêu tả bối cảnh như thế nào?
  • Nhân vật được xây dựng ra sao?
  • Lời thoại có gì đặc biệt?Ghi chú lại những điểm bạn học được và áp dụng chúng vào tác phẩm của mình.
  • Nên chú ý rằng, điều này tuyệt nhiên không có nghĩa là bạn sao chép hay mô phỏng lại tác phẩm của tác giả khác.  
• Cho phép bản thân viết dở:
  Đây là điều quan trọng nhất: Cái gì khó quá thì bỏ qua. Đôi khi, sự hoàn hảo chính là kẻ thù của tiến độ. Hãy cứ viết, dù là những câu văn lộn xộn hay chưa đúng như ý muốn, bởi chính chúng sẽ trở thành nền tảng để bạn chỉnh sửa sau này. Khi bạn chưa đủ khả năng giải quyết một vấn đề, việc cố chấp đối đầu với nó ngay lập tức cũng chẳng có ý nghĩa gì. Hãy tạm gác lại, tập trung vào việc hoàn thiện bản thân, rồi từ từ đối diện và xử lý vấn đề một cách kiên nhẫn. Đó chính là cách thông minh nhất. Dù là trong tiểu thuyết hay đời sống cũng vậy.
• Viết mỗi ngày.  Viết lách cũng giống như tập thể dục. Càng viết, bạn càng trở nên thành thạo hơn. Đừng ngại thử nghiệm với những phong cách, cấu trúc hoặc thể loại khác nhau để mở rộng khả năng của mình.
• Học kỹ thuật viết
  Có rất nhiều sách và khóa học về kỹ thuật viết tiểu thuyết. Đừng ngần ngại đầu tư thời gian để học các kiến thức nền tảng, như cách xây dựng cốt truyện, phát triển nhân vật hay sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả.
• Nhận phản hồi
  Hãy tìm một người bạn, một nhóm viết hoặc một cộng đồng tác giả để chia sẻ tác phẩm của bạn. Phản hồi từ người khác không chỉ giúp bạn nhận ra điểm yếu mà còn khuyến khích bạn cải thiện.

3. Kỹ năng viết – không phải là đích đến, mà là hành trình

Hãy nhớ rằng, ngay cả những nhà văn nổi tiếng nhất cũng phải không ngừng rèn luyện kỹ năng. Bạn không cần phải hoàn hảo ngay từ đầu. Quan trọng là bạn có thái độ sẵn sàng học hỏi và không ngại mắc lỗi.

Viết tiểu thuyết không chỉ là quá trình tạo ra một câu chuyện, mà còn là hành trình khám phá và phát triển bản thân. Mỗi ngày bạn viết, mỗi lần bạn chỉnh sửa, là một bước tiến gần hơn đến việc trở thành một tác giả xuất sắc.

Vậy nên, hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất. Viết, đọc, học hỏi và không ngừng cố gắng. Bạn sẽ thấy rằng, kỹ năng viết không phải là thứ bạn “có” hay “không có”, mà là thứ bạn có thể xây dựng bằng chính sự kiên trì và đam mê của mình.

Khi bắt đầu viết, chúng ta thường tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết. Cảm giác phấn khích khi tạo dựng thế giới riêng, nhân vật, và câu chuyện của mình có thể khiến chúng ta lao vào viết như một cơn lốc. Nhưng dần dần, nếu không biết cách duy trì sức lực và sự tập trung, bạn sẽ dễ rơi vào tình trạng kiệt sức. Đây chính là một trong những nguyên nhân cản trở quá trình viết lách ngay cả với những tác giả kỳ cựu.

Việc ngồi liên tục trước máy tính hay giấy trong nhiều giờ có thể khiến cơ thể bạn mệt mỏi, đau nhức, đặc biệt là vùng vai, gáy và lưng. Đối với một tác giả mới, sức khỏe thể chất có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sáng tạo và năng suất viết. Không những thế nó còn ảnh hưởng đến vấn đề tinh thần. Viết tiểu thuyết đòi hỏi sự sáng tạo không ngừng, tưởng tượng và cảm xúc phải luôn dồi dào. Thế nhưng, đôi khi, khi bạn làm việc quá sức, các ý tưởng bắt đầu khô cạn, cảm giác trống rỗng chiếm lĩnh, và bạn không thể tìm ra hướng đi cho câu chuyện của mình. Vì vậy, việc xây dựng một lối sống lành mạnh và duy trì sức khỏe là yếu tố vô cùng quan trọng để tiếp tục hành trình viết tiểu thuyết mà không rơi vào tình trạng kiệt sức.

Vậy làm sao để vượt qua tình trạng này? Điều quan trọng là bạn phải nhận thức được rằng việc nghỉ ngơi cũng là một phần trong quá trình sáng tạo. Nếu bạn cảm thấy mỏi mệt, đừng coi đó là điều bình thường và cố gắng viết thêm nữa. Thay vào đó, hãy dành thời gian để tập thể dục, thư giãn và chăm sóc cơ thể của mình. Một số tác giả nổi tiếng cũng đã xây dựng lối sống này để giữ vững sức khỏe và tinh thần trong suốt sự nghiệp viết lách của họ.

Haruki Murakami, một trong những nhà văn nổi tiếng nhất của Nhật Bản, là một ví dụ điển hình về việc duy trì một lối sống lành mạnh và sự cân bằng giữa công việc và sức khỏe. Murakami nổi tiếng với thói quen chạy bộ mỗi ngày. Ông đã từng chia sẻ rằng việc chạy bộ không chỉ giúp ông giữ dáng mà còn giúp làm tươi mới tâm trí, xua tan căng thẳng và giúp ông duy trì sự sáng tạo. Mỗi buổi sáng, ông thức dậy rất sớm, bắt đầu một buổi chạy dài, rồi sau đó dành thời gian để viết, theo một quy trình rất kỷ luật. Việc kết hợp thể thao và viết lách đã giúp Murakami duy trì sức khỏe lâu dài, đồng thời giữ được sự tỉnh táo và năng lượng sáng tạo.

Bạn có thể học hỏi từ thói quen của Murakami bằng cách tạo cho mình một lịch trình cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi. Dành thời gian cho những hoạt động thể chất như đi bộ, chạy, yoga, hay đơn giản là các bài tập căng cơ giúp giảm căng thẳng cho vai và lưng. Những thói quen này không chỉ giúp cơ thể bạn khỏe mạnh mà còn giúp bạn tránh được tình trạng mệt mỏi và mất sức khi ngồi viết lâu.

Hãy nhớ rằng, một cơ thể khỏe mạnh là nền tảng để tâm trí bạn phát triển và sáng tạo. Đừng để sự kiệt sức về thể chất cản trở hành trình viết của bạn. Hãy chăm sóc cơ thể mình, giữ cho tinh thần luôn tỉnh táo và đừng quên rằng việc viết cũng là một phần của cuộc sống toàn diện, nơi bạn cần sự cân bằng để đạt được thành công.

Đi chệch hướng có thể dễ dàng gây nhầm lẫn với “mơ hồ,” nhưng thực tế đây là hai vấn đề khác nhau. Mơ hồ là khi bạn không biết phải bắt đầu từ đâu, không biết rõ mục tiêu của câu chuyện mình muốn kể. Còn đi chệch hướng là khi bạn đã bắt đầu rồi, nhưng lại mắc phải sai lầm trong quá trình đi, hoặc bạn rẽ vào một ngã rẽ sai khiến câu chuyện mất đi sự liên kết, logic, hoặc mất đi tính hấp dẫn mà bạn đã dự định.

Một trong những ví dụ dễ nhận thấy của việc đi chệch hướng là khi bạn viết một phân cảnh mới, nhưng lại phát hiện ra rằng phân cảnh này mâu thuẫn với những gì bạn đã viết trước đó. Hoặc, bạn không cố ý mâu thuẫn, nhưng việc tường thuật quá nhiều, giải thích chi tiết về những sự kiện không thật sự cần thiết khiến câu chuyện trở nên nhàm chán, thậm chí làm mất đi nhịp độ hấp dẫn của nó.

Khi phát hiện ra mình đang đi chệch hướng, bạn sẽ cảm thấy bối rối và có thể mất đi động lực viết tiếp. Và có lẽ, một trong những cách đầu tiên mà bạn nghĩ đến là… vứt bỏ bản thảo, hoặc nói cách khác là viết lại. Thực tế, đây là phương án mà rất nhiều tác giả mới hay nghĩ đến khi gặp khó khăn. Tuy nhiên, mình không khuyến khích phương án này vì lý do rất đơn giản: việc viết lại sẽ chỉ khiến bạn lặp lại sai lầm, và rồi bạn sẽ lại rơi vào vòng xoáy của sự hoài nghi, do dự, hoặc cảm thấy mọi thứ đang đi sai.

Vậy thì giải pháp là gì?

Cách giải quyết: Tiếp tục viết tiếp!

Thực ra, khi gặp phải tình trạng đi chệch hướng, điều quan trọng là bạn cần dừng lại một chút, nhìn nhận lại câu chuyện từ một góc độ mới, nhưng đừng vội bỏ cuộc. Đừng cho rằng bản thảo của bạn hoàn toàn không thể cứu vãn. Việc tiếp tục viết không phải là bỏ qua vấn đề mà là cách để bạn có thể hiểu rõ hơn về những khó khăn mình gặp phải và giúp bạn nhìn nhận lại câu chuyện một cách tổng thể.

Khi bạn tiếp tục viết, đừng lo lắng về việc hoàn hảo ngay lập tức. Hãy để những phân cảnh hiện tại không cần phải hoàn toàn ăn khớp với những gì đã viết trước đó. Bạn có thể điều chỉnh sau, khi bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về câu chuyện và nhân vật của mình. Đừng ngừng lại ở một điểm duy nhất khi gặp phải khó khăn; hãy tiếp tục di chuyển để tìm ra con đường đúng đắn.

Việc đi chệch hướng không phải là dấu chấm hết, mà là một phần tự nhiên trong quá trình sáng tạo. Bạn sẽ không thể tránh khỏi sai lầm, nhưng những sai lầm ấy chính là cơ hội để bạn học hỏi và trưởng thành. Và đừng quên rằng câu chuyện của bạn sẽ luôn thay đổi theo thời gian, như chính bạn cũng sẽ thay đổi trong hành trình viết lách này.

Vậy nên, thay vì vứt bỏ bản thảo, hãy tiếp tục viết đi. Hãy viết tiếp dù bạn không hoàn toàn chắc chắn mình đi đúng hướng. Câu chuyện của bạn sẽ dẫn dắt bạn đến đúng nơi khi bạn kiên trì và sáng tạo không ngừng.