Tác phẩm “Việt Nam” nhưng lại rất “Trung Quốc”- Giới trẻ Việt cần làm gì?

Dạo qua một vòng các trang truyện trực tuyến tại Việt Nam, không khó để nhận thấy ảnh hưởng rõ rệt từ văn học Trung Quốc, đặc biệt là các thể loại như kiếm hiệp, ngôn tình, và thanh xuân vườn trường. Điều này dẫn đến cảm giác rằng nhiều tác phẩm của các tác giả trẻ Việt Nam có phong cách và nội dung mang đậm dấu ấn văn hóa Trung Quốc hơn là nét riêng của Việt Nam. Điều này khiến mình phải tự đặt ra câu hỏi “Vì đâu văn học trẻ Việt Nam bị ảnh hưởng mạnh từ Trung Quốc đến vậy?”

Đầu tiên phải kể đến thị hiếu độc giả trẻ. Các thể loại như ngôn tình, đam mỹ, hay truyện tranh ngôn tình Trung Quốc có sức hấp dẫn mạnh, đánh trúng tâm lý độc giả trẻ nhờ vào yếu tố lãng mạn, dễ đồng cảm, và đặc biệt là những cái kết đẹp như mơ. Tác giả trẻ Việt Nam, muốn được chú ý và có độc giả, thường phải “chạy theo” gu của thị trường, dẫn đến việc sáng tác thiếu sự đột phá và khác biệt.

Hơn nữa so với các quốc gia khác thì văn học Trung Quốc là dễ tiếp cận và truyền cảm hứng nhất. Với khoảng cách gần về địa lý và nhiều điểm tương đồng về văn hóa, xã hội, và lịch sử, giới trẻ Việt Nam dễ dàng đồng cảm với những câu chuyện từ nước bạn, vô tình để chúng chi phối tư duy sáng tác.

Trong khi đó nước nhà lại thiếu các sân chơi và môi trường để phát triển. Những hạn chế trong xuất bản khiến cho các tác phẩm mang đặc trưng Việt Nam có thể khó được quảng bá hoặc không dễ tiếp cận độc giả.

Và không thể không kể đến là sự khan hiếm hướng dẫn chuyên môn. Phần lớn các bạn trẻ viết vì đam mê, nhưng lại thiếu những khóa học bài bản để phát triển kỹ năng và chất riêng. Viết lách cũng không phải nghề “hot” với thu nhập ổn định, nên khó tạo động lực cho họ theo đuổi một cách chuyên nghiệp đến cùng.
Nhìn sang Trung Quốc, văn học, phim ảnh, và trò chơi điện tử tạo thành hệ sinh thái cực kỳ chặt chẽ. Một cuốn tiểu thuyết ngôn tình có thể nhanh chóng được chuyển thể thành phim nổi tiếng, tiếp tục “lăng xê” cho cả dòng văn học. Ở Việt Nam, mối liên kết giữa văn học và ngành giải trí chỉ mới đang nhen nhóm hình thành.

Theo quan điểm riêng của mình, việc bị ảnh hưởng bởi các nền văn học lớn như Trung Quốc, Nhật Bản hay phương Tây không phải là điều tiêu cực hoàn toàn. Đây có thể là bước đệm để các tác giả trẻ học hỏi và hoàn thiện kỹ năng viết của mình. 

Là một người trẻ sống trong thời đại ngập tràn văn học bốn phương, đứng giữa truyền thống và đương đại, việc tìm ra hướng đi đúng đắn không phải là điều dễ dàng. Ngay cả những bậc thầy trong làng văn học Việt cũng khó có thể đưa ra một câu trả lời chuẩn mực. Nhưng tạm gác lại những câu hỏi lớn lao ấy, với sức trẻ, nhiệt huyết và sự năng động, tại sao không bắt đầu bằng cách thử sức và tự mình khám phá? 

1. Chúng ta có gì?

Tuổi trẻ là giai đoạn mà trí tưởng tượng và tư duy sáng tạo đạt đỉnh, khi bạn có thể nảy ra những ý tưởng táo bạo và không bị ràng buộc bởi những quy tắc cứng nhắc. Lớn lên trong thời đại kết nối toàn cầu, bạn được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa và luồng thông tin đa dạng, từ đó hình thành sự nhạy bén với những vấn đề đương đại. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu sâu hơn về xã hội mà còn mang lại khả năng phản ánh những góc nhìn độc đáo qua ngòi bút của mình.

Không chỉ vậy, công nghệ hiện đại là một lợi thế lớn. Các công cụ kỹ thuật số như blog, mạng xã hội, hay các nền tảng xuất bản trực tuyến chính là cầu nối để bạn dễ dàng chia sẻ tác phẩm và kết nối với độc giả.

Dù vậy, hạn chế lớn nhất của người trẻ là vốn sống còn ít và thiếu sự từng trải. Nhưng đừng lo, điều này hoàn toàn có thể bù đắp bằng việc đọc nhiều, học hỏi không ngừng, và quan sát thế giới xung quanh. Quan trọng nhất, hãy viết với tất cả sự hồn nhiên và nhiệt huyết của tuổi trẻ, bởi đây chính là món quà quý giá mà thời gian không thể mang lại lần nữa khi bạn trưởng thành.

2. Chúng ta cần làm gì?

Đừng chần chừ nữa, hãy bắt đầu viết ngay hôm nay! Viết là kỹ năng chỉ phát triển khi bạn thực hành. Đừng áp lực phải bắt đầu bằng những điều vĩ mô, hãy thử từ những câu chuyện nhỏ, nhật ký, hay blog cá nhân. Từ đó, dần dần khám phá mục tiêu và phong cách riêng của bạn.

Hãy tự hỏi: Bạn viết vì điều gì? Bạn muốn kể câu chuyện gì? Dần dần, bạn sẽ tìm được phong cách viết riêng để tạo dấu ấn. Ban đầu, bạn có thể bị ảnh hưởng bởi những tác giả yêu thích, nhưng hãy biến sự ảnh hưởng ấy thành chất liệu để sáng tạo nên cá tính của chính bạn.

Nhớ rằng, hành trình viết lách không phải con đường hoàn hảo ngay từ đầu. Ngòi bút của bạn có thể chưa đủ sắc sảo, ý tưởng đôi khi còn rối rắm – và điều đó hoàn toàn bình thường! Mỗi lần viết là một lần tiến bộ. Thất bại chỉ là bàn đạp giúp bạn nhảy cao hơn. Đừng ngại bị phán xét, hãy luôn cầu tiến và học hỏi.

Ngoài thực hành viết, việc đọc đa dạng cũng cực kỳ quan trọng. Người viết giỏi luôn là người đọc nhiều. Đọc để thưởng thức, nhưng cũng để học cách xây dựng cốt truyện, tạo hình nhân vật, và xử lý ngôn ngữ. Bạn có thể tìm đến các tác phẩm tiêu biểu, sách hướng dẫn viết lách, hoặc tham gia các khóa học sáng tạo. Hãy tận dụng kinh nghiệm từ những người đi trước để tránh sai lầm và tìm ra con đường phù hợp.

 Bạn không đơn độc trên con đường này đâu! Hãy kết nối với cộng đồng viết qua các diễn đàn, nhóm online, hoặc các cuộc thi văn học. Đây là nơi bạn nhận được những góp ý quý báu và học hỏi từ những người cùng đam mê.

Đừng quên rằng cảm hứng viết lách đến từ cuộc sống! Suốt ngày ở nhà cắm đầu đọc viết cũng không được đâu nha. Hãy bước ra ngoài, trò chuyện với mọi người, quan sát những điều nhỏ nhặt quanh mình. Trải nghiệm cá nhân chính là nguồn tài nguyên sáng tạo vô giá – một câu chuyện, một khoảnh khắc đời thường cũng có thể là chất liệu tuyệt vời cho tác phẩm của bạn.

Là một người trẻ, bạn có lợi thế lớn trong việc tận dụng công nghệ. Thử đăng truyện lên Wattpad, tạo blog cá nhân, hay chia sẻ thơ trên Instagram. Bạn thậm chí có thể dùng TikTok để kể những câu chuyện ngắn hấp dẫn hoặc YouTube để đọc và giới thiệu tác phẩm của mình. Viết không chỉ là sáng tạo, mà còn là cách bạn kết nối và lan tỏa câu chuyện đến mọi người.

Viết lách không chỉ mang lại niềm vui, mà còn có thể trở thành một nguồn thu nhập bền vững. Hãy thử tìm kiếm cơ hội làm việc với các nhà xuất bản, bán sách tự xuất bản, viết nội dung tự do, hoặc hợp tác sáng tạo trên các nền tảng số. Tài năng của bạn hoàn toàn có thể được trả giá xứng đáng. Việc viết lách có thu nhập không chỉ giúp bạn nuôi dưỡng đam mê, mà còn tạo thêm động lực để theo đuổi con đường này lâu dài.

Và đừng quên một điều vô cùng quan trọng đó là: tôn trọng bản quyền. Đây không chỉ là tôn trọng và bảo vệ quyền lợi của tác giả, mà còn là tôn trọng và bảo vệ chính bạn.  Rồi một ngày nào đó những tác phẩm của bạn sẽ ra đời, có thể là một quyển sách bạn dày công biên soạn, hay một bài viết, một bức ảnh, video ngắn, dù nhỏ hay to đều là công sức sáng tạo của bạn, tất cả đều xứng đáng được trân trọng và bảo vệ.  Bạn chắc chắn không muốn nó ngang nhiên bị đánh cắp đúng không nào? Hãy vạch rõ ranh giới giữa “học hỏi”, “bắt trend” và hành vi “sao chép” hoặc “đánh cắp ý tưởng” nhé!

Viết lách là một hành trình dài, không phải ai cũng thành công ngay từ bước đầu. Nhưng với sự kiên nhẫn, tinh thần học hỏi, và đam mê, bạn sẽ vượt qua mọi trở ngại. Quan trọng nhất, hãy tận hưởng niềm vui và sự tự do mà viết lách mang lại. Bạn đã sẵn sàng để bắt đầu hành trình của mình chưa? 🌟